Stryjeńska i imiona słowiańskie

Zofia Stryjeńska z domu Lubańska.

Urodziła się 13 maja 1891 r. w Krakowie, zmarła 28 lutego 1976 r. w Genewie.

Artystka nazywana „polską Fridą Kahlo”, związana była z grupą „Rytm”. W jej inspiracjach wyraźne są wpływy sztuki ludowej, jak też elementy młodopolskie czy obrzędowość słowiańska. Wśród najbardziej znanych jej prac znajdują się „Pory roku”, cykl „Bożków słowiańskich” czy „Tańce polskie”. W 1942 artystka przedstawiła też koncepcję Witezjonu – świątyni słowiańskiej.

W 1929 roku nakładem wydawnictwa Jakuba Mortkowicza została wydana teka z rysunkami „Piastowie”. Całość zawiera 22 plansze w układzie chronologicznym przedstawiające władców dynastii piastowskiej zilustrowane popiersiami:

Piast
Ziemowit
Leszek
Ziemomysł
Mieszko Pierwszy
Bolesław Chrobry
Mieczysław Drugi
Kazimierz Odnowiciel
Bolesław Śmiały
Władysław Herman
Bolesław Krzywousty
Władysław Drugi
Bolesław Kędzierzawy
Mieczysław Stary
Kazimierz Sprawiedliwy
Leszek Biały
Władysław Laskonogi
Bolesław Wstydliwy
Leszek Czarny
Przemysław
Władysław Łokietek
Kazimierz Wielki

W zastosowanym przez Stryjeńską nazewnictwie interesującym jest fakt, iż imię Mieszko odnosi się jedynie do Mieszka Pierwszego. Kolejni Piastowie w powszechnym nazewnictwie noszący imię Mieszka – Mieszko II Lambert oraz Mieszko III Stary, tu figurują jako Mieczysław. Zgodne jest to z utożsamianiem imienia Mieszko z Mieczysławem (Mieczysław – Miecisław, Miecsław), jak też stosowaniem w tej sytuacji jednakowej etymologii dla obu imion. Pogląd ten nie jest jedyny, zaś przez niektórych badaczy uważany za błędny. Pewne próby wyjaśnienia znaczenia imienia Mieszko dotyczą „mieszka”, tj. sakiewki, woreczka – wskazując na bogactwo, czy też niedźwiedzia – odnosząc się do siły. Z łacińskiego zapisu Mesco wywodzone są inne hipotezy. Mieszko – Mieżka oznacza ślepca (w związku z legendą o ślepocie w wieku dziecinnym). W ciągu Misco – Miszko – Myszko widnieją ślady legendy o Popielu, świadcząc jakoby o mysiej etymologii imienia.

Boromir Wiesławowic